Beskid Śląski, Śląsk Cieszyński-średnoiwieczne ślady osadnictwa oraz opis atrakcji turystycznych.

Na terenie Beskidu Śląskiego średniowieczne ślady osadnictwa na tym terenie sięgają XIV w. Od strony Cieszyna, wzdłuż Olzy pierwsze wioski powstawały już w XIII i XIV wieku. Beskid Śląski od czasu ukształtowania się średniowiecznych granic księstw śląskich aż do 1918r. nieustannie stanowił część ziem księstwa cieszyńskiego, a potem Śląska Cieszyńskiego pod władaniem Habsburgów. Ziemia ta przez kilka stuleci miała trwałe granice niezależnie od zmiany panujących i zmiany przynależności państwowej. Biegła ona przez Przełęcz Koniakowską i dalej na północ ku Klimczokowi i rzece Białej. Granica ta w sensie kulturowym wyznacza granicę zamieszkiwania grup etnograficznych – górali śląskich i górali żywieckich. Obie te grupy różnią się pomiędzy sobą przede wszystkim gwarą, a także strojem ludowym, tradycyjnymi obrzędami i zwyczajami, folklorem muzycznym, budownictwem ludowym. Centrum kulturowym górali śląskich był w minionych stuleciach, aż do 1918r., Jabłonków, a w drugiej kolejności bardziej odległy Cieszyn. Jednak w ostatnim półwieczu do roli ich kulturowej stolicy wyrosła Wisła.

Prehistoria

Najstarsze ślady bytności człowieka, gatunku Homo erectus, na obszarze Śląska Cieszyńskiego odnaleziono w Kończycach Wielkich i pochodzą sprzed 783 tys. lat p.n.e. Intensyfikacja osadnictwa przedstawicieli gatunku Homo sapiens nastąpiła wraz z pojawieniem się przedstawicieli kultury graweckiej. Pierwsze społeczności rolnicze pojawiły się tu dopiero w IV tysiącleciu p.n.e. i związane są z późną kulturą lendzielską, zidentyfikowaną w trzech stanowiskach: Krasnej, Gumnach i Kisielowie. Bardzo nieliczne są znaleziska z epoki brązu a ziemia cieszyńska pełniła wówczas raczej rolę komunikacyjną. Sytuacja zmieniła się pod koniec tej epoki i na początku epoki żelaza, kiedy to powstała sieć osadnicza kultury łużyckiej. Wtedy to powstały osiedla m.in. w Kocobędzu (tzw. Stary Cieszyn), na Górze Zamkowej w Cieszynie, na Tule, w Wędryni. W okresie przedrzymskim tutejsze osadnictwo znalazło się w strefie wpływów celtyckich (kultura puchowska). Luźne znaleziska z okresu wpływów rzymskich świadczą o przebiegu dalekosiężnych szlaków handlowych, a powierzchniowe ślady dużych osad z tych czasów odnaleziono w Łazach i Kowalach, brak jednak przeprowadzonych badań wykopaliskowych nie pozwala na przypisanie ich konkretnym kulturom.

Średniowiecze

Po okresie wielkiej wędrówki ludów obszar Śląska Cieszyńskiego zamieszkiwało słowiańskie plemię Golęszyców. Ziemia cieszyńska stanowiła południowo-wschodnią część ich terytorium, z głównym grodem w Kocobędzu oraz uzupełniającym go grodziskiem w Międzyświeciu. W latach 80. lub na początku lat 90. IX wieku zniszczeniu uległ gród w Kocobędzu, po czym tutejsze centrum osadnicze przeniosło się na wzgórze po drugiej stronie Olzy na Górę Zamkową w Cieszynie. W 907 roku w wyniku najazdów madziarskich upadło państwo wielkomorawskie, po czym tereny gołęszyckie mogły przejść w orbitę wpływów czeskich. U schyłku X wieku tereny zamieszkiwane przez Golęszyców stanowiły pole rywalizacji państw Piastów i Przemyślidów czeskich. W 1155 roku po raz pierwszy wymieniona została kasztelania cieszyńska, stanowiąca część dzielnicy śląskiej i fundament terytorialny dla powstałego w 1290 roku księstwa cieszyńskiego rządzonego przez miejscową linię Piastów do 1653 roku, a w 1327 zhołdowanego Czechom. Po powstaniu nowego księstwa za panowania jego pierwszego władcy nastąpiła wielka akcja osadnicza, podczas której powstało około siedemdziesiąt nowych miejscowości wymienionych następnie w księdze Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis.

Lokalne atrakcje

Wzgórze Zamkowe w Cieszynie – z szeregiem zabytkowych budowli i parkiem z pomnikami przyrody. Wśród zabytków na uwagę zasługuje XI-wieczna romańska rotunda św. Mikołaja.

Leśny Park Niespodzianek w Ustroniu (w odległości 14 km) – możliwość podziwiania zwierząt, są tam m.in.: żubry, jelenie szlachetne, sarny, dziki, żbiki, jenoty w naturalnych warunkach. Wyjątkową atrakcją parku jest sokolarnia i sowiarnia.

Wieża widokowa na Baraniej Górze – jest najwyższym szczytem Śląska Cieszyńskiego – przy dobrej widoczności można z niej podziwiać Tatry.

Skocznia Narciarska im. Adama Małysza – możliwość dotarcia na szczyt wyciągiem krzesełkowym.

Park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego – na terenie Beskidu Śląskiego średniowieczne ślady osadnictwa sięgają XIV w. Od strony Cieszyna, wzdłuż Olzy pierwsze wioski powstawały już w XIII i XIV wieku.

Obrazek: Cieszyn merian” autorstwa Matthäus Merian Starszy – Transferred from cs.wikipedia; Transfer was stated to be made by User:sevela.p.. Licencja Domena publiczna na podstawie Wikimedia Commons