Cerkiew greckokatolicka p.w. św. Dymitra w Czarnej koło Ujścia Gorlickiego jest jedną z najpiękniejszych cerkwi na Łemkowszczyźnie.

Cerkiew od strony północnejCzarna to obecnie duża, bieszczadzka wieś na trasie wielkiej obwodnicy. Lokowana przez A. Wyderkę w roku 1505 na prawie wołoskim, na surowym korzeniu. W latach 1944-1951 Czarna należała do ZSRR. Po powrocie w granice Polski ludność wysiedlono w głąb Ukrainy a w Czarnej osiedli wygnańcy z Sokalszczyzny, którzy przybyli tu wraz z księdzem Edwardem Godlewiczem z Waręża. Głównie dzięki nim ocalała cerkiew, która od roku 1951 pełni funkcję kościoła rzymskokatolickiego pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.
Czarna – dawna cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Dymitra obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy będący filią parafii w Brunarach. Cerkiew znajduje się na wzniesieniu za potokiem, po południowej stronie drogi prowadzącej ze Śnietnicy do Uścia Gorlickiego. Nie sposób jej niezauważyć – stoi na terenie otwartym, jest widoczna z drogi i zwraca uwagę swoim pięknym kształtem. Cerkiew w Czarnej powstała w 1764 roku – jest to jedna z najstarszych cerkwi na Łemkowszczyźnie. Jej dzisiejszy wygląd odbiega znacznie od jej stanu pierwotnego. W pierwszej połowie XIX wieku (prawdopodobnie w 1823 roku). Ściany nawy, prezbiterium i pochyłej wieży pobite są gontem. Nad nawą wznosi się dach namiotowy, nad prezbiterium wielopołaciowy. Dachy, podobnie jak wieńczące je baniaste hełmy z pozornymi latarniami, pokryte są blachą. W cerkwi znajduje się ikonostas, który został przeniesiony na tylną ścianę prezbiterium. Pozostałe wyposażenie poprzenoszone do muzeów – carskie wrota do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, feretron i figura Matki Boskiej do Działu Sztuki Cerkiewnej Muzeum Zamku w Łańcucie. W ikonostasie są jednak ikony, które powstały zanim powstała świątynia. Warto zwrócić szczególną uwagę na ikonę namiestną przedstawiającą św. Dymitra z Salonik, która datowana jest na rok 1689. Z tego samego roku pochodzi również ikona świętego Mikołaja, która wyróżnia się spośród innych ikon przedstawiających tego popularnego na Łemkowszczyźnie świętego, z niespotykanie szerokim, na dodatek bladoczerwonym omoforionem narzuconym na szaty świętego. Z tego okresu pochodzi też rząd ikon świąteczych oraz ikony apostołów w rzędzie Deesis. We wnętrzu warto także zobaczyć XIX-wieczną polichromię.
Przy cerkwi cmentarz z kilkoma ciekawymi nagrobkami oraz obeliskiem ku pamięci przymusowych przesiedleń i figura Chrystusa frasobliwego ku czci poległych z ziemi Sokalskiej, skąd pochodzą osadnicy. Obok ażurowa dzwonnica konstrukcji słupowej.
Obecnie budynek służy jako kościół filialny parafii rzymskokatolickiej w Brunarach. W obrządku katolickim jest pod wezwaniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Teren przy cerkwi otoczony murkiem kamiennym z bramką.

Msza święta: niedziela godzina 9.30
W 2012 roku świątynia umieszczona na Szlaku Architektury Drewnianej udostępniana jest zwiedzającym od połowy kwietnia do połowy października (poniedziałek-piątek). W pozostałych terminach klucze od cerkwi znajdują się u mieszkańca Czarnej – Jana Jelińskiego.
Świątynia jest rzadko odwiedzana przez turystów wędrujących przez Beskid Niski gdyż nie prowadzi tędy żaden znakowany szlak turystyczny.

Obrazek: Czarna cerkiew 2” autorstwa Red 81Praca własna. Licencja GFDL na podstawie Wikimedia Commons

wyślij do:
  • Facebook
  • Blip
  • Blogger.com
  • co-robie
  • Diigo
  • Flaker
  • Forumowisko
  • Gadu-Gadu Live
  • Grono.net
  • Gwar
  • Kciuk.pl
  • PDF
  • Ping.fm
  • Posterous
  • Spis
  • Twitter
  • Wykop
  • Śledzik
  • Linkologia
  • Pinger
  • StumbleUpon
  • Sfora