Ciemniak to najdalej wysunięty na zachód szczyt w masywie Czerwonych Wierchów.

W XIX wieku Ciemniak nazywany był Czerwonym Wierchem Upłaziańskim. Dawniej cały jego północny grzbiet należał do Hali Upłaz i wypasany był aż pod sam wierzchołek. W XIX wieku w Czerwonym Żlebie i Czerwonych Żlebkach funkcjonowały kopalnie rudy żelaza.
Ciemniak to najdalej wysunięty na zachód szczyt w masywie Czerwonych Wierchów. Liczy on 2096 m wysokości, czyli dokładnie tyle samo co Małołączniak, choć słowackie źródła czasem podają nieco mniejszą wysokość. Góra znajduje się na głównej grani Tatr, która tutaj załamuje się niemal pod kątem prostym w kierunku południowym.
Znajduje się w grani głównej Tatr Zachodnich, pomiędzy niewielką Mułową Przełęczą (2067 m), oddzielającą go od Krzesanicy, a wybitną Tomanową Przełęczą (1686 m). Wierzchołek Ciemniaka to płaska i rozległa kopuła szczytowa, od której odbiegają cztery granie. Stoki Ciemniaka opadają ku czterem dolinom: Kościeliskiej, Tomanowej (polskiej), Tomanowej Liptowskiej (na Słowacji) oraz ku – stanowiącej górne piętro Doliny Miętusiej – Doliny Mułowej. Ta ostatnia niegdyś nazywana była Ciemną i stąd prawdopodobnie pochodzi nazwa szczytu. W kierunku południowo-zachodnim, właśnie w stronę Doliny Tomanowej – opada z Ciemniaka Czerwony Żleb, słynący z kamieni w tym właśnie kolorze. Jest to grunt bardzo sypki – narażony na obsuwy skalne, a zimą też na lawiny – toteż podróżując tamtędy (zielone znaki od Hali Ornak), należy zachować szczególną ostrożność (w zimie szlak jest zamykany). Zbocza Ciemniaka porośnięte są sitem skuciną, barwiącą je późnym latem i jesienią na kolor czerwonawy stąd nazwa.

Ciemniak zbudowany jest z dolomitów z przeławiceniami wapieni wieku środkowotriasowego, tylko Twardy Grzbiet w górnej części północno-zachodniej grani przykryty jest twardymi skałami krystalicznymi.

Szczyt porasta bogata flora, występują tu zarówno rośliny podłoża wapiennego, jak i granitowego. Prof. Władysław Szafer tłumaczył to występowaniem tutaj granitowych żwirów powstałych z rozkładu dawnej pokrywy ze skał krystalicznych. Stwierdzono występowanie m.in. tak rzadkich gatunków roślin górskich, jak: naradka tępolistna, szarota Hoppego, bylica skalna, potrostek alpejski, rogownica szerokolistna, skalnica zwisła, głodek kutnerowaty, mietlica alpejska, sybaldia rozesłana, babka górska, turzyca czarna.

Obrazek: HW Ciemniak” autorstwa Hubert Waguła – Praca własna. Licencja GFDL na podstawie Wikimedia Commons.