Kolegiata św. Józefa w Klimontowie woj. Swiętokrzyskie jest jedną z najoryginalniejszych barokowych budowli w Polsce.

Kolegiata klimontowska uważana jest za jedną z oryginalnych budowli sakralnych XVII wieku w Polsce. Jest to bardzo rzadko spotykana w Polsce budowla na planie elipsy z dwoma wieżami frontowymi.
Budowana była prawie 130 lat, zaś nad jej projektem pracowało trzech architektów, którzy pozostawili po sobie trzy róźne części kolegiaty.
Fundatorem kolegiaty był Jerzy Ossoliński, Kanclerz Wielki Koronny za panowania Władysława IV.
Budowę rozpoczęto w 1643, według projektu architekta włoskiego Wawrzyńca Senesa, nawiązującego do architektury kościoła Santa Maria della Salute w Wenecji. Senes, pracując dla braci Ossolińskich – Krzysztofa i Jerzego, projektował również ostateczny kształt i budował jedną z najokazalszych XVII-wiecznych rezydencji magnackich w Polsce, zamek Krzyżtopór w Ujeździe.
Wewnątrz klimontowskiej świątyni na uwagę zasługują stiuki wykonane przed 1647 rokiem przez Jana Chrzciciela Falconiego, wczesnobarokowe portale, rokokowa polichromia na ścianach i sklepieniu kruchty, rokokowy chr muzyczny i organy zwieńczone figurami krla Dawida z harfą i aniołw oraz cztery ołtarze. Kolegiata w Klimontowie jest miejscem spoczynku wielu pokoleń rodu Ossolińskich, ktrzy mieszkali w Świętokrzyskiem.
Nie dokończona świątynia była dwukrotnie niszczona podczas potopu – najpierw przez Szwedów, potem przez kozaków księcia Rakoczego. Z ruin zaczął ją podnosić dopiero w latach 20. XVIII wieku ksiądz Walenty Boxa Radoszewski. Dzięki jego staraniom nawę nakryto okazałą kopułą i wybudowano jedną z wież. Z pierwotnie planowanych czterech wzniesiono ostatecznie dwie od zachodniej strony. W 1779 roku, już za probostwa ks. Wojciecha Boxy Radoszewskiego, bratanka Walentego, między tymi wieżami powstała wspaniała fasada.
Na jej szczycie umieszczona jest figura św. Józefa z Dzieciątkiem, a po bokach rzeźby ewangelistów. Ten sam święty trzymający na ręku małego Jezusa widnieje również na wschodniej elewacji i w kapliczce odległej około 100 m na zachód od kościoła. Jako jego patron przedstawiony jest także na obrazie w XVIII-wiecznym ołtarzu głównym.
Utrzymane w rokokowym stylu wnętrze świątyni robi imponujące wrażenie.
W prezbiterium zachowała się dekoracja stiukowa z połowy XVII wieku, którą wykonał na zamówienie Ossolińskiego Jan Chrzciciel Falconi, rzeźbiarz włoskiego pochodzenia. Tam także podziwiać można wczesnobarokowe portale prowadzące do zakrystii i skarbczyka. Wykonane zostały z czarnego marmuru i ozdobione herbem Topór Ossolińskich

Kolegiata leży na szlaku Małopolskiej Drogi św. Jakuba.

Kolegiata położona jest w Klimontowie, miejscowości położonej przy trasie nr 9 łączącej Radom z Rzeszowem i dalej z Barwinkiem. Klimontów leży około 30 km na zachód od Sandomierza, 30 km na południe od Opatowa.

Obrazek: Poland Klimontow – St.Joseph church„. Licencja: CC BY-SA 3.0 na podstawie Wikimedia Commons