Schronisko nad Morskim Okiem (1410 m n.p.m.) to najstarsze schronisko tatrzańskie, otoczone jest najwyższymi szczytami Tatr Polskich.

Schronisko PTTK nad Morskim Okiem – schronisko turystyczne położone nad Morskim Okiem, w Dolinie Rybiego Potoku w Tatrach Wysokich. Znajduje się na wysokości 1410 m n.p.m. na polodowcowym wale morenowym. Samo jezioro ma powierzchnię 35 ha a największa głębokość to 51 m. Woda jest bardzo przejrzysta, widoczność sięga 12 m w głąb. Dawniej nazywane Rybim Stawem ze względu na naturalne zarybienie jeziora, co jest zjawiskiem rzadkim w jeziorach tatrzańskich. Wybudowane zostało w 1908 roku przez Towarzystwo Tatrzańskie. Morskie Oko to największe i najpiękniejsze jezioro tatrzańskie. Wody Morskiego Oka otoczone są najwyższymi szczytami Tatr Polskich. Leży ono w kotlinie stanowiącą górną część Doliny Rybiegu Potoku. Stara nazwa jeziora to Rybi Staw (od żyjącego w wodach Morskiego Oka pstrąga). Jest jednocześnie najbardziej obleganym miejscem przez turystów, dlatego warto pozostać by wieczorem lub wczesnym rankiem usiąść na werandzie i podziwiać widok na jezioro, a dalej na górski masyw Mięguszowieckich Szczytów i Mnicha. Z tym ostatnim szczytem związana jest legenda o pewnym zakonniku, który tak zauroczony był okolicą wokół jeziora, że poprosił Pana Boga o możliwość pozostania w tym miejscu na zawsze. Stwórca spełnił jego prośbę, zamieniając w charakterystyczną skałę, zwaną właśnie Mnichem.

Historia schroniska sprowadza się do roku 1836 roku, kiedy to pojawiły się pierwsze wzmianki o istniejącym w tym miejscu schronie. A jego pierwotna wersja sięga roku 1836 na który datuje się jego pierwszą budowę. Obiekt ten dosięgły płomienie ognia (rok 1865), a schronisko na nowo wybudowano. W trakcie renowacji (lata 1890-1891) została utworzona także powozownia, która w późniejszym czasie przejęła rolę schroniska, kiedy to pożar (1898 rok) ponownie strawił budynek. Przez wiele lat gazdował tutaj stary Franciszek (zmarły w 1978 r.), bohater wielu dykteryjek, do dziś opowiadanych przy schroniskowych stolikach, stąd dawna nazwa schroniska – „U Franka”.
„Stare Schronisko” (jak przyjęło się powszechnie używać) należy do najstarszych w Tatrach. „Nowe Schronisko” mające swoją długą tradycję i charakterystyczny wygląd zostało wybudowane na północnej morenie, w 1908 roku przez Towarzystwo Tatrzańskie. Od 1945r schronisko prowadzi rodzina Łapińskich. Najpierw gospodarzyli tu legendarni Wanda i Czesław Łapińscy, potem ich syn, Wojciech, zmarły w 1985 r. , a obecnie jego żona, Maria. Pani Wanda Łapińska, zwana przez Taterników pieszczotliwie Dziunią, przez wiele lat po matczynemu opiekowała się kolejnymi pokoleniami wspinaczy. Czesław Łapiński był zaś znanym taternikiem, współautorem wielu pierwszych przejść, m.in. ściany Kazalnicy. W 1976 r. schronisko zostało uznane za zabytkowy i prawnie chroniony zespół architektury turystycznej. Obecnie wozownia, która przetrwała po pożarze, pełni rolę starego schroniska i jest to najstarsze istniejące schronisko w Tatrach Polskich. Budynek nowego schroniska został wybudowany w latach 1907-1908 i jest to najczęściej odwiedzane schronisko w całych Tatrach. Czynne jest cały rok. Obok obiektów znajduje się ceprostrada, czyli szlak zbudowany z szerokich i wygodnych kamieni. Nazwa trochę pogardliwa, nawiązująca do autostrady. Uważa się, że każdy ceper powinien dać radę ją przejść.

Obok schroniska węzeł szlaków turystycznych umożliwiających przejście do sąsiedniej doliny Pięciu Stawów Polskich oraz wejście na liczne wierzchołki, w tym na Rysy 2499 m. Doskonałe warunki do uprawiania turystyki oraz wspinaczki wysokogórskiej.

Większość osób zmierzających do schroniska korzysta z drogi prowadzącej od Palenicy Białczańskiej. Znajduje się tam ostatni parking przed Morskim Okiem, odległy od niego o 8,6 km.

Obrazek: Schronisko morskie oko” autorstwa Jar.ciurus – Praca własna. Licencja CC-BY-SA-3.0-pl na podstawie Wikimedia Commons.