Szlakiem Skamieniałych Drzew, Roztocze.

Ścieżka edukacyjna „Szlakiem Skamieniałych Drzew”, położona jest w Siedliskach w gminie Lubycza Królewska, nieco na południe od przejścia granicznego z Ukrainą w Hrebennem. Obok parkingu znajdują się trzy tablice informacyjne, z treścią których warto się zapoznać. Na jednej z nich znajdziemy mapkę z przebiegiem trasy naszej ścieżki oraz zaznaczonymi przystankami. Druga tablica przedstawia rys historyczno-przyrodniczy terenu, na którym się znajdujemy. Dowiemy się z niej o położeniu geograficznym miejscowości Siedliska na Roztoczu Wschodnim, o niezwykłych walorach przyrodniczych tej krainy, a także o wyjątkowo bogatej i burzliwsi historii Siedlisk. Początki tej miejscowości sięgają bowiem XV wieku, a czasy największej świetności przypadają na koniec XIX i pierwszą połowę XX wieku, kiedy to Siedliska należały do rodu Sapiehów. Był tu wówczas pałac wraz z parkiem, a na początku XX w. książę Paweł Sapieha pobudował cerkiew unicką brąz kaplicę przypałacową (obecny kościół). Obiekty sakralne przetrwały do dziś, zaś pałac i inne zabudowania zniszczyła wojna.
Tablica trzecia opowiada nam historią, stojącego nieopodal kościoła p.w. Matki Bożej Nieustającej Pomocy, wybudowanego w 1903 roku przez wspomnianego już księcia Pawła Sapiehę. W przedsionku kościoła znajdziemy epitafium poświęcone jego fundatorom, a także tablicę ku czci św. Brata Alberta (Adama Chmielowskiego), którego pustelnia znajdowała się w pobliżu Siedlisk (Monasterz koło Werchraty). Warto też zwrócić uwagę na pobliską dzwonnicę, gdzie we wnęce figura Matki Bożej posadowiona jest na ogromnym pniu skamieniałego drzewa. Wyruszamy na ścieżkę i po chwili dochodzimy do leśniczówki Siedliska, Po prawej stronie w, pobliżu stawów zobaczymy plantację cypryrśnika błotnego – współczesnego odpowiednika gatunku Taxodioxylon taxodii – drzewa sprzed 18-12 milionów lat, dzisiaj znajdowanego w Siedliskach w formie skamieniałej. Za dorodną lipą, rośnie olbrzymi dąb, a poci nim w ogrodzeniu zobaczymy kilka kawałków skamieniałych drzew. Jeszcze dalej stoi nowa kaplica św. Huberta, postawiona tu przez koło łowieckie Hermes. Jest to teren dawnego parku przypałacowego. Na miejscowym cmentarzu w pobliżu przystanku kolejowego znajduje się nagrobek Marii i Jana Maksymców, wyłożony skamieniałymi szczątkami pni drzew. Obok drew­nianej dzwonnicy, stojącej przy cerkwi, również leży skamieniały pień. Skamieniałe drzewa wystę­pują też w glebie, w szczególności w rezerwacie leśnym Jalinka (3,8 ha, przystanek trzeci) leżącym za torami kolejowymi, przy granicy państwowej. Miejscem, które warto zobaczyć, jest także Wzgórze Tatarskie, będące kurhanem usypanym w kształcie półksiężyca. Pochowani zostali tu Tatarzy polegli w bitwie stoczonej z wojskami polskimi pod wodzą hetmana Jana Sobieskiego w 1672 r. Niezwykle urokliwym miejscem jest także kapliczka stojąca przy źródłach Prutnika. Według ludowego przekazu, woda pobierana w tym miejscu ma wyjątkowe walory zdrowotne. Z tego powodu w 2003 roku tuż obok kapliczki postawiono w wodzie kamienną figurę Matki Bożej. Warto zobaczyć także murowaną cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja, po drugiej zaś budynek miejscowego muzeum. Histerię cerkwi, ufundowanej przez Pawła Sapiehę W 1901r. Warto też, zwrócić uwagę na zabytkową drewnianą dzwonnicę obok świątyni. Na koniec proponujemy wizytę w muzeum, które oprócz zbiorów etnograficznych i łowieckich, posiada także okazałą ekspozycję skamieniałych drzew. Na muzeum składają się trzy tzw. izby tematyczne. Najobszerniejszą (zajmuje kilka pomieszczeń) i najistotniejszą jest izba drzew skamieniałych z największym w Polsce zbiorem tego typu fosyliów.

Skamieniałe drzewa występują na Roztoczu Rawskim głównie w Siedliskach oraz w pobliżu Lubyczy Królewskiej i Hrebennego. Na skrzemieniałe drzewa natrafiono też na Roztoczu Lwowskim – w okolicach Glińska, Łoziny i Stradcza oraz na Roztoczu Zachodnim – w okolicy Goraja, Chrzanowa i Lipowca.
Roztoczańskie skamieniałe drzewa należą do gatunku z rodziny cyprysowatych. Zsylifikowane drewno pochodzi z warstw badeńskich piasków kwarcowych. Jego mineralizacja przebiegała w środowisku wodnym, a źródłem roztworów krzemionkowych, wysycającym tkanki roślinne, był proces laterytyzacji. (…) Żyjącym odpowiednikiem gatunku T.[axodioxylon] taxodii jest cypryśnik błotny Taxodium distichum (L.) Rich. (…) Cypryśnik, występujący na bagiennych obszarach południowo-wschodniej części Ameryki Północnej, rośnie najczęściej na terenach o klimacie ciepłym i wilgotnym. Zatem takie warunki mogły również istnieć w okresie trzeciorzędu na obszarze Roztocza.

Ścieżka „Szlakiem Skamieniałych Drzew” liczy sobie blisko 2 kilometry. Jak zapewniają jej organizatorzy, cała trasa jest łatwa do przejścia i nie wymaga od turystów większego wysiłku fizycznego. Oznakowana jest białoczerwonymi znakami, a także strzałkami kierunkowymi na załamaniach trasy.

Obrazek: Skrzemieniałe drewno, Madagaskar„. Licencja: CC BY-SA 3.0 na podstawie Wikimedia Commons