Tarnowskie Góry – Skansen Maszyn Parowych, największym eksponatem, jest parowa maszyna wyciągowa typu Koepe z 1907 r. jej koło ma 7 m średnicy.

XIX wiek nazywany epoką pary i stali pozostawił po sobie na Górnym Śląsku sieć niepotrzebnych już torów kolejowych, imponujący zbiór starych fabrycznych budynków oraz rozrzuconych tu i ówdzie starych, parowych maszyn. Sporo z dawnych parowych maszyn bezpowrotnie zginęło i dziś już ich nie zobaczymy. Skansenów maszyn parowych jest w Polsce kilkanaście, na Górnym Śląsku – trzy. Najstarszy z nich (bo powstały w 1976 roku) znajduje się w Tarnowskich Górach.

Skansen powstawał w czasach, gdy tarnogórski węzeł kolejowy pracował z rozmachem stanowiąc największy węzeł przeładunkowy w Europie. Skansen Maszyn Parowych nawiązuje aż do 1788 r., kiedy pojawiła się pierwsza na tym terenie maszyna parowa, co później przyniosło rewolucyjne zmiany w gospodarce. Miasto było więc przede wszystkim postrzegane jako kolejarskie, dopiero w drugiej kolejności wymieniano go jako ośrodek przemysłu zaplecza górniczego. Zgromadzono tu eksponaty kolejowe służące niegdyś do transportu w kopalniach. Eksponaty zaczęto zbierać już w 1971 r. – pierwsze z nich pochodziły z miejscowej lokomotywowni obok stacji normalnotorowej i stacji wąskotorowej w Reptach i tam też tymczasowo zostały zgromadzone. Skansen Maszyn Parowych znajduje się na powierzchni, obok zabytkowej kopalni, stanowiąc przedłużenie podziemnej wystawy (prezentuje zabytkowe maszyny oraz pojazdy służące do wydobywania kopalin). Kolekcja z początkowych 10 eksponatów rozrosła się do ponad 30. Na szczególną uwagę zasługują: . parowozy: TKh12 z 1910 r., TKb B z 1917 r., polskie parowozy wąskotorowe (Px5 z 1930 r., T49 z 1950 r.), . kotły i silniki: kocioł parowy lokomobilowy z 1910 r., tłokowy silnik parowy z 1926 r., . pompy: pompa parowa Worthigtona, zestaw pomp z Zakładu Wodociągowego Staszic, . inne: próżniowe maszyny tłokowe, maszyny wyciągowe z kopalni Śląsk (typu Koepe z 1883 r. i typu bębnowego z 1903 r.), platforma ze zbiornikiem z 1884 r. z Kolei Dojazdowej Bytom, parowy walec drogowy z 1928 r. wyprodukowany przez Towarzystwo Akcyjne Cegielski w Poznaniu, dłutownica typu PMZ 92 z 1914 r. wyprodukowana w Maschinen Fabrik Reitbauer K.u.K Hoflieferant w Wiedniu, żuraw samobieżny z kopalni odkrywkowej w Bobrownikach. Największe wrażenie wywierają ogromne maszyny parowe. Jedynym nie związanym z parą eksponatem jest – równie ciekawe – wodne koło napędowe z XVII w.

Zwiedzanie skansenu bezpłatnie.

Dane kontaktowe:
Miasto Tarnowskie Góry
ul. Szczęść Boże/przy Zabytkowej Kopalni Rud Srebronośnych52
Tarnowskie Góry
woj. śląskie

Strona internetowa: www.kopalniasrebra.pl

Obrazek: Zabytkowa Kopalnia Rud Srebronosnych Tarnowskie Gory 1 20070627” autorstwa I, Sir Iwan. Licencja CC BY-SA 3.0 na podstawie Wikimedia Commons