Wernisaż wystawy DRAMAT WOLNOŚCI, piątek, 21 lis 2014, godz.11.30, Areszt ul. Zagnańska 155-dojazd z BWA.

Zapraszamy na wernisaż wystawy prac wielkoformatowych na murach Aresztu Śledczego w Kielcach,
oraz w Galerii Aresztu, 21 listopada o godz. 12:00, ul. Zagnańska 155.
Bezpłatny dojazd autobusem w dniu wernisażu spod Galerii BWA o godz. 11:30.
Wystawa udostępniona do 5 grudnia 2014. Bezpłatny dojazd pod mury Aresztu codziennie o godz. 12:00 spod Galerii BWA.

Impulsem do rozpoczęcia projektów „wolnościowych” były rocznice ważnych wydarzeń, związanych z najnowszą historią Polski: powstanie „Solidarności“ oraz odzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności. Ów zwrot historyczny odcisnął w kulturze polskiej trwały ślad, ale również, w konsekwencji następujących po sobie wydarzeń, w kulturze całej Europy Środkowej.
„Wolność“ ściśle wiąże się z twórczością. Nie ma sztuki tam, gdzie nie ma wolnych ludzi. Z takiego przekonania wyrasta idea interdyscyplinarnych projektów artystyczno-badawczych z „wolnością” w tytule, których jestem autorem i koordynatorem. Do udziału w nich zapraszam artystów o uznanym dorobku jak i studentów macierzystej uczelni, ale także innych uczelni artystycznych w Polsce, w Czechach i Niemczech. Proponuję im, by podjęli próbę odpowiedzi na podstawowe pytania: czym jest wolność? Czy wolność da się opisać i wyrazić w sztuce? Czy wolność zyskuje się raz na zawsze? Czy wolność jest sprzymierzeńcem czy przeszkodą dla artysty?
To ważne, że na postawione powyżej pytania odpowiadają, przede wszystkim ludzie młodzi – studenci i doktoranci; wielu z nich urodziło się już w wolnej Polsce, wolnej Europie.
Działania objęte ww. projektami zlokalizowane były najczęściej w przestrzeniach więziennych: opuszczone budynki więzienia w Łęczycy /”Wymiary Wolności”/, czynne więzienie w Nowym Wiśniczu /”Labirynt Wolności”/ wspólne, z osadzonymi, realizowanie murali na spacerniakach więzienia w Radomiu /”Horyzont Wolności”/, czy wreszcie szerokie spektrum warsztatów adresowanych do więźniów Aresztów Śledczych w Krakowie, Łodzi czy Kielcach /„Dramat Wolności”/. Co szczególne, dwie pierwsze, wspomniane wyżej instytucje, mieściły się w budynkach byłych klasztorów i obie pełniły funkcję więzień politycznych. Konfrontacja z takimi miejscami uświadamia wiele prostych i złożonych zarazem prawd: jesteśmy wolni, ale czy mamy tego świadomość? Czy umiemy korzystać z naszej wolności?
Lokalizacja działań artystycznych – realizowanych w ramach projektów „wolnościowych” – w przestrzeniach więziennych, sprzyja intensyfikacji doznań społecznych, emocjonalnych i… wizualnych, stanowiąc także bodziec do refleksji o charakterze bardziej uniwersalnym: wolnością zajmować się można i trzeba zawsze, niezależnie od realiów politycznych, religijnych, społecznych; wolność jest dobrem, o które należy zabiegać, które należy pielęgnować; wolność ma też wymiar tragiczny: wolność to możliwość wyboru, ale także konieczność wyboru; to niebezpieczeństwo złych wyborów.
Działania powyższe mają przede wszystkim charakter artystyczny, ale pośrednio terapeutyczny. Istotą tychże jest, „by coś dać” innym, wykluczonym, ale także „otrzymać”.
Czy jest bardziej właściwe miejsce, gdzie o istotę wolności można pytać – siebie i tych obok, gdzie można szukać sposobu, by o wolności opowiedzieć?
Każde miejsce może być odpowiednie do zadawania takich pytań i dawania odpowiedzi na nie, ale w więzieniu, wcześniej klasztorze, prawdziwie zamkniętej przestrzeni, w której czuć i słychać tych, co za wolnością tęsknili, wolności żądali, modlili sie o nią, percepcja szczególnie się wyostrza, tężeje.
Zawsze należy pytać o wolność – siebie i świat; wszędzie należy pytać o wolność – nie ma takich miejsc, gdzie nie możemy czuć się wolni /to jedna z tych konkluzji, która płynie z doświadczeń komunikowania się z osadzonymi/, bo wolność – lub jej brak – jest w nas, a nie na zewnątrz. Wolności nie da się zadekretować, nie da się jej nauczyć, można co najwyżej do niej dorosnąć, do niej dojrzeć.
Poszerzenie działań o takie środowiska, ma w konsekwencji uczyć szacunku do inności, do cudzej wolności.
Prof. Zbigniew Bajek
Pierwsza Pracownia Interdyscyplinarna, Wydział Malarstwa, ASP w Krakowie

Organizatorzy i Partnerzy Wydarzenia:
BWA w Kielcach
Areszt Śledczy w Kielcach
1 Pracownia Interdyscyplinarna
Interdyscyplinarne Koło Artystyczno Naukowe
Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie
Szkoła Filmowa w Łodzi
Akademia Sztuk Pięknych im. Stanisława Strzemińskiego w Łodzi
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Wydział Stuk Pięknych UMK w Toruniu
Uniwersytet Ostrawski w Czechach
Alanus Hochschule w Niemczech
Instytut Filozofii Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu