Żywiec zwany jest stolicą Beskidów nie bez przyczyny, mianowicie leży w malowniczej kotlinie otoczony szczytami górskimi. Od zachodu Kotlinę Żywiecką zamyka pasmo Beskidu Śląskiego, od północy granicę wyznacza Beskid Mały, zaś od wschodu pasmo Jłowieckie, a od południa górują najwyższe szczyty: Babia Góra, Pilsko, Lipowska, Rycerzowa i Wielka Racza 2.
Nazwę miejscowości w zlatynizowanych staropolskich formach Zywyecz oraz Antiqua Zywyecz wymienia w latach (1470-1480) zapisał Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Nazwa wywodzi się od rzeczownika „żywiec”, staropolskiego określenia żywego inwentarza, co ilustruje głowa tura w herbie. Nawiązuje do powszechnej w Żywcu niegdyś hodowli bydła, owiec i trzody oraz ich uboju. Lokalna legenda głosi natomiast, że pod miastem złapano żywcem żubra i ofiarowano go księciu oświęcimskiemu, który w zamian nadał miastu herb z głową żubra na niebieskim polu. Jeszcze inna wiąże się z legendą o pogańskiej bogini Żywii. Historia Żywca i pobliskich miejsc gdzie osiedlali się ludzie na terenie Kotliny Żywieckiej sięga średniowiecza. Już w XV w. istniały takie wsie jak Milówka, Radziechowy, Wieprz, Cięcina, Lipowa, Pietrzykowice położone nadal w bezpośredniej bliskości miasta.
Osadnictwo w pozostałych częściach Kotliny Żywieckiej miało historycznie gospodarczo-eksploatacyjny charakter i polegało na lokowaniu wsi w dolinach w celu prowadzenia wyrębu pierwotnej puszczy beskidzkiej i prowadzenia gospodarki hodowlano-rolnej. Badania archeologiczne odkryły istnienie na Górze Grojec, położonej w widłach rzek Koszarawy i Soły, w Kotlinie Żywieckiej, osady z końca okresu kultury łużyckiej i puchowskiej, rozwiniętej przez celtyckie plemię Kotynów oraz obecność człowieka w średniowieczu.
Pierwsza wzmianka o parafii Żywicz datowana jest na 1308 r. i miała miejsce w spisie świętopietrza Diecezji Krakowskiej. Żywiec nie posiada aktu lokacyjnego, zaś data jego powstania określana jest w przedziale lat 1290-1310. Żywiec otrzymał prawa miejskie w 1327 r., w 1518 r. przywileje handlowe, w 1537 r. prawo wyrobu słodu na piwo, w 1579 r. prawo składu. Wieki XVI i XVII to najlepszy okres dla miasta, w którym to czasie staje się ono zamożnym i bogatym ośrodkiem handlowym. Kształt i strój miejski, zwłaszcza kobiecy, pełen przepychu, koronek i atłasów, niesie w sobie echa tego okresu. Miasto w tych czasach miało wyraźnie polski charakter, osiedlanie się w jego granicach Żydów czy Romów, a nawet Polaków nie mogących poszczycić się zamożnością, było wzbronione. Zamieszkiwali oni za to okolice Żywca, później włączone w granice miejskie jako dzielnice, jak Zabłocie czy Sporysz.
W 1822 r. Żywiec przeszedł na własność rodziny Karola Habsburga. W 1856 r. założono tu słynny browar, jeden z największych i najnowocześniejszych na ziemiach polskich.
Ze względu na swoje położenie, Żywiec jest miastem o bogatych walorach turystycznych. Miłośników sportów wodnych zadowoli Jezioro Żywieckie, a pobliskie ośrodki sportów zimowych – Korbielów, Zwardoń i Szczyrk stanowią zaplecze dla narciarzy.
Obrazek: Żywiec Stary Zamek 001” autorstwa Janericloebe – Praca własna. Licencja Domena publiczna na podstawie Wikimedia Commons.